Да се биде господар на доброто и злото е искушение, тоа е најопасната замка за човечкото срце. Папата Фрањо го истакна ова на Генералната аудиенција на која беше најавена нова серија катехези посветени на темата на маните и крепостите: убиството на Авел не започна со фрлениот камен, туку со незадоволството што Каин за жал го имаше и поради кое стана чудовиште во самиот себе. Ви ја пренесуваме во целост првата катехеза на папата Фрањо на оваа тема одржана на редовната Генерална аудиенција во среда, 27 декември 2023 година.
Драги браќа и сестри, добар ден!
Денес би сакал да започнам со серијата катехези на тема мани и крепости. И можеме да почнеме уште од почетокот на Библијата, каде што книгата Битие, преку приказната за прародителите, ја покажува динамиката на злото и искушението. Да размислиме за рајот на земјата. Во идиличната слика претставена со Рајската градина, се појавува лик која станува симбол на искушението: змијата, лик што заведува. Змијата е лукаво животно: полека се движи, лази по земја, а понекогаш не се ни забележува нејзиното присуство – молчи – затоа што успева добро да се прилагоди на околината, а тоа е посебно опасно.
Кога започнува разговор со Адам и Ева, докажува дека е и префинет дијалектичар. Започнува како што почнуваат злобните озборувања, со зло прашање: „Вистина ли е дека Бог рекол да не јадете од ниедно дрво во рајот?” (Битие 3,1). Реченицата е лажна: Бог всушност им ги понудил на мажот и на жената сите плодови од градината, освен оние од одредено дрво: дрвото на спознавање на доброто и злото. Оваа забрана нема за цел да му забрани на човекот да користи разум, како што понекогаш погрешно се толкува, туку е мерка за мудрост. Како да се каже: препознајте ја границата, не замислувајте се дека сте господар на сè, бидејќи горделивоста е почеток на сите зла. И така, приказната ни кажува дека Бог ги поставува прародителите за господари и чувари на создаденото, но сака да ги спаси од преземање на семоќност, да не станат господари на доброто и злото, што е искушение, гадно искушение и денес. Ова е најопасната замка за човечкото срце.
Како што знаеме, Адам и Ева не можеле да одолеат на нападите на змијата. Идејата за не така добриот Бог, кој сака да ги држи потчинети, им се вовлекува во умовите: оттука и сломот на сè.
Со овие приказни, Библијата ни објаснува дека злото кај човекот не започнува на бучен начин, кога некое дело е веќе очигледно, туку многу порано, кога ќе почне да се забавува со него, да го лулка во своите фантазии и мисли за да биде на крајот во стапицата на неговото ласкање. Убиството на Авел не започна со фрлениот камен, туку со горчината што Каин за жал ја чуваше и која го натера да стане чудовиште во себе. И во овој случај, Божјото предупредување не користи.
Со ѓаволот, драги браќа и сестри, не се разговара. Никогаш! Со него никогаш не треба да се расправа. Исус никогаш не разговарал со ѓаволот; го избркал. А во пустината, за време на искушенијата, не одговараше со дијалог; едноставно одговораше со зборови на Светото Писмо, Словото Божјо. Внимавајте: ѓаволот е заводник. Никогаш не разговарајте со него, бидејќи тој е поитар од сите нас и ќе не натера да платиме. Кога ќе дојде искушението, никогаш не зборувајте. Затворете ја вратата, затворете го прозорецот, затворете го срцето. И така се браниме од ова заведување, бидејќи ѓаволот е лукав, тој е интелигентен. Се обидел да го искушува Исус со библиски цитати, претставувајќи се себеси како голем теолог. Бидете внимателни. Со ѓаволот не се разговара и не смееме да се забавуваме со искушенијата, не се разговара со него. Ако дојде искушение: да ја затвориме вратата, да го чуваме срцето.
Да молиме да бидеме чувари на нашите срца. И затоа да не разговараме со ѓаволот. Предупредувањето – да го чуваме срцето – го наоѓаме кај разни отци и светци. И треба да молиме за оваа благодат да научиме да го чуваме срцето. Мудроста е да знаеш како да го заштитиш срцето. Господ нека ни помогне во оваа работа. Кој го чува своето срце, го чува своето богатство. Браќа и сестри, да научиме да го чуваме срцето.
Ватикан њуз/к.мк
