Пораката за Светскиот ден на мирот 2024 година, кој ќе се слави на 1 јануари, папата Фрањо ја посвети на новите технологии: „Ако ја зголемуваат нееднаквоста и конфликтите, не може да се сметаат за вистински напредок“. Папата предупреди на сериозните ризици од кампањите за дезинформации кои можат да поттикнат тероризам или да се мешаат во изборните процеси и апелираше до меѓународната заедница да усвои обврзувачки меѓународен договор кој ќе ја регулира употребата и развојот на вештачката интелигенција.
Од една страна, “возбудливи можности” како што се подобрување на работата, условите за живот на луѓето, медицинските инструменти и личните интеракции; а од друга страна „сериозни ризици“, како што е нерегулирана употреба на т.н “интелигентно” оружје, последователна опасност од терористички напади, со што се промовира “лудилото на војната” или интервенции насочени кон дестабилизација на легитимните владини институции, на крајот достигнувајќи, на пример, влијание врз политичките избори.
Тоа се недостатоците (можни и реални), како и доблестите на вештачката интелигенција и новите технологии, на кои се осврнува папата Фрањо во неговата порака за 57. Светски ден на мирот, кој се слави на 1 јануари 2024 година. „Вештачка интелигенција и мирот“ е насловот на документот во кој Папата се осврнува на своите желби за мир – толку важен во свет растргнат од војни – до Божјиот народ, народите, шефовите на држави и влади, претставниците на различните религии и граѓанското општество.
Мирот за кој говори Папата поминува и низ напредокот на науката и технологијата и до степен до кој придонесува за подобар поредок на човечкото општество, води кон подобрување на човекот и преобразба на светот. Од друга страна, истиот свет кој стана сцена на постепена трета светска војна, навистина не му се потребни нови технологии кои ќе придонесат за неправеден развој на пазарот и трговијата со оружје, промовирајќи го лудилото на војната. Со тоа – пишува папата Фрањо – не само интелигенцијата, туку и самото срце на човекот ќе биде изложено на опасност да стане сè по ‘вештачко’.
Светиот Отец ги фали извонредните достигнувања на науката и технологијата, благодарение на кои се исправени безброј зла што го погодиле човечкиот живот и предизвикале големи страдања. Во исто време, таквиот технички и научен напредок става огромен број можности во рацете на човекот, а некои – предупредува Папата – можат да бидат опасност за опстанокот, но и за заедничкиот дом.
Слободата и мирниот соживот се загрозени кога луѓето ќе се препуштат на искушението на себичност, лични интереси, желба за профит и жед за моќ – истакнува Папата во пораката во која ги охрабрува институциите да се едуцираат за употреба на вештачката интелигенција. Според него, неопходно е корисниците од сите возрасни групи, особено младите, да развијат способност за расудување при користење на податоците и содржините прибрани на Интернет или произведени од системи за вештачка интелигенција. Училиштата, универзитетите и научните друштва се повикани да им помогнат на студентите и експертите да ги прифатат социјалните и етичките аспекти на развојот и употребата на технологијата – истакнува папата Фрањо.
Брзиот развој на формите на вештачката интелигенција да не ги зголеми преголемите нееднаквости и неправдата кои се присутни во светот, туку нека придонесе за ставање крај на војните и конфликтите и за ублажување на многуте облици на страдање кои го погодуваат човечкото семејство – стои на крајот од пораката на Папата.
Ватикан њуз/к.мк
