На Форумот за дијалог и мир на Балканот што се одржува на 17 и 18 јуни во Копер, Словенија, се обрати државниот секретар на Ватикан, кардинал Пјетро Паролин. Во својот говор тој ја истакна важноста од градење мостови на дијалог и мир меѓу различните етнички и религиозни народи во регионот.
Говорејќи на Форумот за дијалог и мир на Балканот, што се одржува на 17 и 18 јуни 2023 година во Копер, Словенија, кардиналот Пјетро Паролин им се заблагодари на присутните, вклучително и претседателот на Словенија, премиерот и претставниците на христијанските цркви и другите религиозни деноминации за гостопримството на овој настан. Државниот секретар на Ватикан истакна дека Словенија е раскрсница на народите, мост меѓу различните светови и култури кои се граничат со балканскиот регион.
Мирот и дијалогот се исклучително важни
Кардиналот Паролин истакна дека дијалогот и напорите за мир се клучни денес, бидејќи сме сведоци на војната во Украина и тензиите во други региони. Овие напори се посебно важни во регионот на Балканот, кој беше сведок на трагични војни, но не треба да се занемарат и „исклучителните примери на мирен соживот меѓу луѓето од различни етникуми, култури и религии низ вековите“. Тој истакна како историјата на балканскиот регион покажала дека културните и религиозните разлики се „извор на богатство“, како што може да се види по многуте цркви, џамии и синагоги во регионот кои се преполни во архитектонскиот пејзаж.
Повикани на миротворство
Цитирајќи ги зборовите на Исус од Евангелието според Матеј – „Блажени се миротворците, зашто тие ќе бидат наречени деца Божји“ – кардиналот Паролин го истакна овој универзален повик „да се прикличиме на пространото царство на мирот“. Тој објасни дека Светиот Престол, како суверен и независен меѓународен субјект, ослободен од какви било материјални интереси, се труди да го понуди својот придонес, секогаш кога е можно, да посредува во конфликтите меѓу и во државите или да помогне во помирувањето на конфликтните страни.
Тој потсети како во 1990-тите, со распадот на Југославија, беа направени внимателни напори за промовирање на неуморниот стремеж за дијалог меѓу земјите, за отфрлање на употребата на сила за решавање на споровите и за враќање на мирниот соживот меѓу народите на Југославија, врз основа на меѓусебно почитување и правда. Тој потсети на постојаните повици на папата Иван Павле II до верниците и верските водачи „да го зајакнат дијалогот и заедничката посветеност во потрага по атмосфера на мир и култура на средба меѓу различните народи предодредени да живеат заедно во новата Европа што изникнува“.
Инвестирање во култура на средби
Еден од важните елементи на културата на средба, заедно со гостопримството и посветеноста, објасни кардиналот, е дијалогот, што значи, како што вели Папата во енцикликата Fratelli tutti, „да пристапиме, да се изразиме, да слушаме, да гледаме еден на друг, да се запознаеме, да се разбереме, да бараме точки на допир“. Дијалогот, кој е клучно прашање во ерата на глобализацијата, ако е и меѓурелигиски, „е од особено значење за мирната иднина на Балканот, каде што со векови латинската, византиската и исламската култура се среќаваат, а понекогаш и се судираат“.
Градење мостови
Меѓурелигискиот дијалог нуди начин за промовирање на братството и мирот во светот, додаде кардиналот Паролин, и може да помогне во решавањето на проблемот со екстремизмот што се појавува дури и во религиите. Кардиналот потсети на бројните повици на папата Фрањо за екуменски и меѓурелигиски дијалог за „да се градат мостови, а не ѕидови“, бидејќи така се гради иднината. „Мостот обединува, создава заедништво, ги отвора вратите за дијалог и знаење и зацврстува териториите – нагласи кардиналот. Ѕидот, од друга страна, дели, паѓа, промовира самореференцијалност и затворање и ги ограничува хоризонтите“. На Балканот му требаат мостови како оној преку реката Дрина, „главниот јунак на познатиот роман на Иво Андриќ, син и толкувач на овие земји“ Нобеловец за литература во 1961. Вишеградскиот мост, кој стана симбол на спојот на два различни света, „ги поканува овие земји и сите што ги населуваат да останат вкоренети на овие основи за да изградат иднина на заедништво и конструктивни односи“.
Патот на братството
Потсетувајќи на напорите за мир и дијалог, кардиналот Паролин истакна како европскиот пат нуди поволна можност за унапредување на реформите во политичката, економската и социјалната сфера кои можат да помогнат во овие процеси и да ја зајакнат стабилноста. Тој рече дека Светиот Престол гледа позитивно на овој потфат и силно го поддржува. Кардиналот истакна дека папата Фрањо ја замислува Европа како „пат на братство“ од кој биле вдахновени татковците – основачи на модерна Европа кои работеле на поставување на темелите за траен мир.
Ватикан њуз/к.мк
