Папата потсети на романскиот епископ Хосу, кој им помогна на илјадници Евреите за време на нацизмот
Црквата добро го познава прогонството и затоа чувствува искрена должност да изгради општество засновано на почитување на човечкото достоинство, рече Лав XIV за време на свечената церемонија во спомен на блажениот Јулиј Хосу.
На 2 јуни 2025 година, во Сикстинската капела се одржа комеморативна церемонија посветена на блажениот Јулиу Хосу (1885-1970), епископ на Романската источно-католичка црква, прогонуван од комунистичкиот режим.
Во својот говор, Папата го нарече епископот Јосу „апостол на надежта“. „Денес, во извесна смисла, тој влезе во оваа капела, бидејќи тајно беше именуван (in pectore) за кардинал од Свети Павле VI на 28 април 1969 година, додека беше уапсен и затворен поради неговата лојалност кон Римската црква“, потсети Лав XIV.
Светиот Отец топло ги поздрави сите присутни: претставници на Источната католичка црква во Романија, цивилните власти и претседателот на Федерацијата на еврејски заедници во Романија. Тој истакна дека ликот на кардиналот Јулиу Хосу е симбол на братство што ги надминува сите етнички и религиозни граници. „Процесот на доделување на титулата Праведник меѓу народите, кој започна во 2022 година, беше мотивиран од неговата храбра посветеност на поддршката и спасувањето на Евреите од Северна Трансилванија, кога помеѓу 1940 и 1944 година нацистите го спроведуваа својот ужасен план за депортација во логорите на смртта“, истакна Папата.
„Изложувајќи се себеси и Источната католичка црква на голема опасност, блажениот Јулиу Хосу развил обемна активност во заштита на Евреите, со цел да се спречи нивната депортација. Во пролетта 1944 година, кога се правеле подготовки за создавање гета во Клуж-Напока и други градови во Трансилванија, тој, со помош на пастирско писмо објавено на 2 април 1944 година, го мобилизирал источно католичко свештенство и верниците“, рече Папата, додавајќи дека ова станало познато благодарение на сведочењето на тогашниот главен рабин на еврејската заедница, Моше Кармили-Вајнбергер.
Во своето писмо, епископот Хосу го повикува свештенството и верниците да им помогнат на Евреите „не само со своите мисли, туку и со својата жртва, знаејќи дека денес не можеме да извршиме поблагородно дело од оваа христијанска и романска помош, родена од страсна човечка милосрдност. Првата грижа во сегашниот момент мора да биде ова дело на помош“. Според сведоштвото на поранешниот главен рабин, кардиналот Хосу помогнал да се спасат животите на илјадници Евреи во северна Трансилванија помеѓу 1940 и 1944 година, истакна Папата, додавајќи дека надежта што ја донел овој голем пастир била надеж на човек од вера кој знае дека злото нема да триумфира.
Според Лав XIV, „неговиот живот бил сведоштво за верата, вополотена во молитва и посветеност кон другите. Човек на дијалогот и пророк на надежта, тој беше беатифициран од папата Фрањо на 2 јуни 2019 година во Блага. Во својата проповед по овој повод, Папата ги цитираше зборовите на кардиналот Јосу, кои станаа квинтесенција на неговиот живот: „Бог нè испрати во оваа темнина на страдање за да понудиме прошка и да се молиме за сеопшто преобраќање“.
Според Папата, овие зборови го воплотуваат духот на мачениците: непоколеблива вера во Бога, лишена од омраза и исполнета со милосрдие, која го преобразува страдањето во љубов кон прогонителите. „Дури и денес тие одекнуваат како пророчки повик за надминување на омразата преку простување и за живеење на верата со достоинство и храброст“, нагласи Светиот Отец.
„Црквата е блиска со страдањето на еврејскиот народ, кое го достигна својот трагичен врв во Холокаустот. Таа добро знае што значат болката, изолацијата и прогонството. Затоа Црквата чувствува искрена должност: да изгради општество засновано на почитување на човечкото достоинство“, рече Папата.
„Пораката на кардиналот Хосу останува исклучително релевантна. Она што го направи за Евреите од Романија и неговата подготвеност да го брани својот сосед, и покрај сите ризици и закани, го прават денес пример за слобода, храброст и великодушност – дури и до степен на најголема жртва. Затоа, неговото мото „Нашата вера е наш живот“ мора да стане мото на секој од нас“, поттикна Лав XIV.
„Се молам и се надевам дека неговиот пример, кој го предвестува учењето подоцна формулирано во декларацијата Nostra Aetate на Вториот ватикански собор, чија шеесетгодишнина се приближува, заедно со вашето пријателство, ќе послужи како светилник за денешниот свет. Да кажеме „Не!“ на насилството во сите негови форми, особено кога е насочено против беспомошните и ранливите, како што се децата и семејствата“, повика Папата.
Ватикан њуз/к.мк
