Примајќи ја делегацијата од Групата за бегалци од Чагос на аудиенција, папата Лав XIV зборуваше за страдањето и решителноста, особено на жените од Чагос, во мирното остварување на своите права. Тој истакна дека дури и најмалите и најслабите народи треба да бидат почитувани од оние што се на власт во нивниот идентитет. Потоа ги охрабри присутните да гледаат кон иднината, имајќи доверба во благодатта на простувањето.
„Сите народи, дури и најмалите и најслабите, мора да бидат почитувани од моќниците за нивниот идентитет и за нивните права, особено во правото да живеат на сопствената земја; и никој нема право да ги принудува на егзил,“ рече Папата.
Ова се зборовите што папата Лав XIV ги упати, на француски јазик, до делегацијата на Групата за бегалци Чагос, посветена за враќање на островот Чагос на Република Маврициус, која ја прими во Ватикан во сабота на 23 август 2025 година. Овој процес беше завршен во мај 2025 година со потпишување на договор од страна на Обединетото Кралство, кој предвидува отстапување на архипелагот на таа африканска земја и одржување на американска воена база на островот Диего Гарсија, во Индискиот Океан. Според Папата, ова претставува охрабрувачки знак што носи симболична тежина на меѓународната сцена.
Значаен чекор
Папата Лав XIV го спомена охрабрувањето на папата Фрањо за време на нивниот состанок во јуни 2023 година за продолжување на преговорите и го изрази своето задоволство од постигнатиот договор, кој, како што рече, претставува „значаен чекор кон вашето враќање дома“.
„Им благодарам на сите вклучени луѓе кои, отворајќи ги своите срца, го разбраа страдањето на вашиот народ и го постигнаа овој договор,“ рече Папата, истакнувајќи дека дијалогот и почитувањето на одлуките на меѓународното право, на кое папата Фрањо веќе се надеваше по своето враќање од Маврициус, конечно успеаја да исправат една тешка неправда.
„Ја поздравувам решителноста на народот Чагос, а особено на жените, во мирното остварување на своите права.“
Благодатта на простувањето
Изразувајќи надеж дека враќањето ќе се случи во најдобри можни услови, папата Лав XIV ја потврди посветеноста и придонесот, особено духовниот, на локалната Католичка црква, која беше присутна дури и во деновите на најголемото искушение.
„Годините на прогонство ви предизвикаа многу страдања. Доживеавте сиромаштија, презир и исклучување. Нека Господ, во перспективата на подобра иднина, ги излечи вашите рани и ви даде милост да им простите на оние што ви згрешиле. Ве охрабрувам решително да гледате кон иднината.“
Долга приказна
Архипелагот Чагос, кој се наоѓа во Индискиот Океан, е британска прекуокеанска територија од 1965 година, кога Маврициус се согласи да го отстапи во замена за својата независност. Подоцна, архипелагот стана стратешка точка, откако неколку години подоцна беше основана американска база на островот Диего Гарсија, која беше вклучена во воените операции во Виетнам во 1970-тите, а подоцна и во Авганистан и Ирак. Вкупно, околу две илјади луѓе беа принудени да заминат во егзил за да се направи место за воената база.
Со текот на времето, случајот беше разгледуван од голем број британски судови, а во 2019 година, со необврзувачка пресуда на Меѓународниот суд на правдата, задржувањето на суверенитетот на Велика Британија над архипелагот беше прогласено за „нелегално“. Истата година, Генералното собрание на Обединетите нации со големо мнозинство го одобри барањето архипелагот да се врати на Маврициус, а во 2021 година, Поморскиот трибунал на Обединетите нации пресуди да се врати.
Преговорите започнаа во 2022 година, а потпишувањето на договорот оваа година го затвори ова повеќедецениско прашање.
Ватикан њуз/к.мк
