Имаме повеќе причини отколку денови во годината кои нѐ поттикнуваат на совладување.
- Пред сѐ мораме да имаме на ум дека сме во состојба на грев
Tоа е состојба на неред и влошување на состојбата. Тоа многу добро го чувствуваме. Целата наша природа како чворесто стебло, пробиено и испреплетено со мали, опасни и често нечисти склоности и нагони кои ни го отежнуваат правењето добро, нѐ гонат кон злото и нѐ подготвуваат на грев. Полни сме со себичност, горделивост, завист, нестрпливост, мрзеливост и непостојаност. И највоспитаниот човек, за жал, може да стане неблагороден и прост, ако не се совладува. Па, и само еден ден ги пуштиме слободни рацете на нашите страсти, би нѐ навеле на зло дела. Опасни ѕверови држиме во цврсти, заклучени кафези, а не им веруваме ниту на скротените. И во човекот живее некој ѕвер. Нема таков страв и простота која човекот не би можел да ја направи, ако им попушти на нескротените страсти. Во вакви случаи ни помага единствено милоста Божја и силата на совладување на самиот себе.
- Луѓе сме и на овој свет живееме помеѓу луѓе.
Светот не е баш пекол, но не е ниту рај. Животот не е забавно патување, туку сериозна борба и работа, а работата изморува; животот е воена служба од која неможе никој да побегне; животот е борба, борба на живот и смрт. Во животот се испреплетуваат болката и радоста, среќата и несреќата; едно нѐ подигнува до бесвест, а друго нѐ убива со малодушност и очај. Во животот живееме со многу луѓе поврзни со цела мрежа на разновидни друштва, сталежи, повици и положби, а секој повик и секоја положба бара разновидни жртви. Кој ќе го исполни сето тоа, без самоодрекување и совладување на самиот себе без голема трпеливост? Со секој треба да се биде трпелив, со себе, со ближните и со самиот драг Бог. А трпеливост нема без самоодрекување и совладување на самите себе.
- Ние сме христијани. Сѐ во христијанството се обврзува на самоодрекување.
пасителот, основачот на нашата вера, ни проповеда умртвување со својата наука и пример. Од колевка до гробот, Исус Христос се одрекува. Самоодрекувањето го одредил како ненадоместлив услов за да му бидеме следбеници и ученици; тоа му е знакот и белег на вистинската вера. Христијанската вера е крст за горделивост на нашето знаење и ризница за сите поттикнувања за самосовладување. Колку заповеди имаме, толку имаме и прилики и поттикнувања на совладување. Па и самите свети Tајни по своето значење се знаци на совладувања и овозможуваат со своите милости самоодрекување. Според сфаќањето на свети Павле целиот христијански живот не е ништо друго освен умирање и закопување на самиот себе (Рим 6, 4). Без вистинското самоодрекување кое ни овозможува да ги избегнуваме тешките гревови, да ги победуваме сите искушенија и да се држиме до заповедите, целото наше христијанство би било празно и ништовно. Од сега во небото се оди низ тесен пат и низ тесната врата на самоодрекување (Матеј 7, 14). Ако некој би го отфрлил самоодрекувањето, би бил полн со духот кој што е непријател на сѐ што е Божјo; би го негирал христијанството и христијанскиот поглед на светот.
- Понатаму, ние мораме да бидеме крепосни (доблесни), затоа што единствено со крепостите ја постигнуваме својата цел.
Чекорите до целта се добрите дела. За да можеме добро да правиме, ни треба сила, а силата ни ја дава крепоста. Крепостите не се ништо друго освен постојани сили и способности за добро делување. На сите ни се потребни крепостите, а сите крепости повеќе или помалку се тешки. Во такви моменти, на помош ни стои самоодрекувањето и самосовладувањето. Слушнавме за самоодрекувањето дека не е поединечна крепост, туку ни помага за сите крепости. Крепоста сама по себе е убава, пожелна и превлечна. Она што кај неа нѐ плаши и нѐ оттргнува е тешкиот напор, што го вложуваме за да дојдеме до неа и за да ја вршиме. Самоодрекувањето ги отстранува потешкотиите; кој така се научил да се совладува го има клучот за секоја крепост. Во тоа лежи она големо значење на самоодрекувањето за христијанскиот живот.
- Истото важи и за заслугите без кои нема влез во небото
Најсигурно се заслужуваат со самоодрекување, затоа што тоа работи против нашата природна склоност, па така овде нема измами. Но, самоодрекувањето носи и најголеми заслуги, затоа што е најтешко и може да произведе највозвишена крепост. Кога еднаш ќе се приближи вечноста и кога би морала да падне пресудата за заслугите за нашата работа, како нашата душа ќе се огледува за секоја жртва и за секое па и за најмалото самоодрекување! А колку тие заслужни дела, мали или големи, можеме секојдневно да ги извршуваме со некое мало внимание!
- Ако е тоа така, тогаш нема сомнеж дека најдобриот духовен учител е оној кој нѐ поттикнува на самоодрекување
Најдобра е онаа духовна книга која нѐ упатува на мудроста на самоодкреувањето. Тома Кемпенац рекол дека напредуваш онолку колку се совладуваш. Нема двоумење дека вистинската и не лажлива духовност се состои во чистењето на срцето од гревовите, во крепосните чинови и во искоренувањето на неуредните страсти. Сето тоа може да се постигне со самоодрекување и тоа единствено со него. Самоодрекувањето е камен за вкус на вистинската аскеза.
- Најпосле ние сакаме и мораме да бидеме современи луѓе
Ако таа желба правилно ја сфатиме, значи мораме да живееме во времето во кое што сме и да ги присвоите неговите добри ставови и копнежи, и во себе да ги усовршуваме. Против тоа Бог нема ништо; напротив, таквите идеали и побуди служат во одредено време да се води човештвото до целта која му е поставена. Денес многу се зборува за образованието, културата, напредокот, за сеопштата цивилизација, целата наука, уметноста и економијата ништо не ни користат, ако во целата слава на светот, кој што ја подигнал човекот, тој остане необразуван како незнајко, како просјак и беден роб на најнечесните страсти. Пророкот Исаија рече: „Земјата е полна со сребро и злато и добра кои немаат крај“, а во средината стои понижен човек (Ис 2, 7). Во што друго се состои обучувањето на карактерот и индивидуалноста, ако не во обучувањето, едукацијата и зајакнувањето на волјата за она што вреди, она што е добро и благородно? А како се спроведува тоа? Никако поразлично освен со самоодрекувањето. Цврстината на волјата се искушува во самоодрекувањето; низ тоа училиште мора волјата да помине, ако сака да биде оружје за добри дела.
- Ако на човекот му е мило да ја помине оваа обука, постигнува чест и слава во која Бог во почетокот ја создал. Секој чин на самоодрекување и совладување на самиот себе нѐ приближува кон божанскиот вистински пример. Тогаш врз нас се исполнува Божјата накана и станува слика Божја, светиште на совршености, мудрости, ред, убавини, слобода и вистинска вера. Но, сето тоа се стекнува единствено со целосно христијанско самоодрекување.
Битно.нет/к.мк
